نقش روسپیان شهر نو در کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲

چکیده
هدف: این مقاله به بررسی نقش و تأثیر قشری از زنان رانده شده از جامعه در یکی از وقایع سرنوشت­ ساز تاریخ معاصر ایران می­پردازد. بر این اساس، تلاش می­شود ابتدا به پیشینه تحرکات سیاسی این گروه از زنان تا قبل از کودتای ۲۸ مرداد۱۳۳۲ پرداخته شود و سپس با اشاره به شرایط اجتماعی حاکم بر محل اسکان آنها باعنوان شهر نو (قلعه زاهدی)، نقش این زنان و سرپرستان آنها (خانم رئیس­ ها) در جریانِ کودتا مورد بررسی و مداقه قرار گیرد.
روش/رویکرد پژوهش: روش این پژوهش، توصیفی-تحلیلی با اتکا به اسناد و منابع کتابخانه ­ای می­باشد.
یافته ­ها/نتایج پژوهش: از اواخر دوره قاجار و مقارن با انقلاب مشروطه، در کنار گروه­ های اراذل و اوباش، گروه جدیدی از زنان که در مراکز فحشا و فساد به ­سر می‌بردند، به ارکان تحرکات سیاسی و نظامی اضافه شد، تا آنجا که حضور این گروه از زنان در دوره پهلوی دوم -که به ساکنان شهرِ نو معروف شده بودند- فعال­تر و گسترده­ تر شد. این زنان، از طریق برخی واسطه ­ها و رابطان به برخی عناصر دستگاه حکومت مرتبط و به ابزاری برای آنها مبدل شدند. از این رو، در کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ به سرکردگی تعدادی از خانم­ رئیس­ های این مراکز همچون ملکه اعتضادی و پری آژدان­ قزی، در کنار عناصری همچون شعبان جعفری، با انگیزه کسب منافع اقتصادی و وجاهت و پایگاه اجتماعی وارد صحنه شده و نقش مؤثری را در راستای اهداف محرکان خود برعهده داشتند.
کلیدواژه ها: کودتای ۲۸ مرداد۱۳۳۲؛ شهر نو؛ ملکه اعتضادی؛ پری آژدان‌قزی