سیاهه دولت سیاه

به بهانه انتشار اسناد محرمانه سیا درباره کودتای ۲۸ مرداد و نقش دفتر مورخان وزارت امور خارجه امریکا

دکتر علی ططری، مدیر مرکز اسناد کتابخانه مجلس
در سال ۱۹۹۱ لایحه­ ای از تصویب کنگره امریکا گذشت که تأکید داشت مجموعه انتشارات روابط خارجه باید مستنداتی کامل، دقیق و البته قابل اعتماد از سیاست‌ها و تصمیم‌گیری‌های روابط خارجی ایالات متحده امریکا را ارائه دهد و تمام سازمان‌ها و نهادهای دولتی را ملزم می‌کرد تا دسترسی کامل و آسان به اسناد سیاست خارجی را برای دفتر مورخان وزارت امور خارجه فراهم کنند.
...

پنجشنبه ۱۵ تیر ۱۳۹۶
در سال ۱۹۹۱ لایحه­ ای از تصویب کنگره امریکا گذشت که تأکید داشت مجموعه انتشارات روابط خارجه باید مستنداتی کامل، دقیق و البته قابل اعتماد از سیاست‌ها و تصمیم‌گیری‌های روابط خارجی ایالات متحده امریکا را ارائه دهد و تمام سازمان‌ها و نهادهای دولتی را ملزم می‌کرد تا دسترسی کامل و آسان به اسناد سیاست خارجی را برای دفتر مورخان وزارت امور خارجه فراهم کنند.
این نخستین بار بود که قانونی با این جزئیات و مأموریت معین برای سیاست‌های راهبردی انتشار اسناد روابط خارجی امریکا از نظر کنگره می‌گذشت. می‌دانیم که در تفسیر اسناد روابط خارجی منظور اسناد فقط خاص وزارت امور خارجه نیست. به‌طوری که در دستورالعمل‌ها و آیین‌نامه‌های زیر مجموعه این قانون به روشنی تأکید دارد که اسناد منتشر شده در سلسله انتشارات روابط خارجی باید شامل تمام اسناد مورد نیاز برای مستندسازی جامع تصمیمات خارجی ایالات متحده امریکا و فعالیت­ های مهم دیپلماتیک آن باشد. همچنین بر اساس این قانون نهادها، بخش‌­ها و سازمان‌های وابسته به دولت ایالات متحده امریکا که به نحوی در تنظیم، اجرا و پشتیبانی از سیاست‌های خارجی دخالت دارند باید با دفتر مورخان وزارت امورخارجه همکاری کرده و دسترسی کامل به اسناد مربوط به تصمیمات و اقدامات سیاست خارجی کشور را برای این دفتر فراهم کنند. نمود و بروز این قانون را می­ توان در نحوه دسترسی و انتشار مجموعه تازه منتشر شده دفتر مورخان وزارت امور خارجه امریکا بخوبی دریافت به طوری که هر چند عنوان این مجموعه اسناد وزارت امور خارجه است اما از اسناد دیگر سازمان‌ها و دوایر دولتی همچون اسناد مربوط به دو رئیس جمهوری هری ترومن و دوایت آیزنهاور در کاخ سفید، اسناد کتابخانه‌های ریاست جمهوری و نیز وزارت دفاع و سازمان سیا، امریکا اشاره کرد که همگی در اختیار دفتر مورخان وزارت امورخارجه قرار گرفته است.
در سایت رسمی وزارت امورخارجه امریکا درباره دفتر مورخان این وزارتخانه آمده است که دفتر مورخان شامل مورخان حرفه‌­ایِ متخصص درسیاست خارجه امریکا است که از تجربه پژوهشی قابل توجهی در بررسی اسناد دولتی طبقه‌ بندی شده و غیر طبقه­ بندی شده برخوردار هستند و در ادامه تأکید می‌کند دفتر مورخان ارتباط و همکاری نزدیکی با دیگر دفاتر مورخان دولت فدرال، جامعه تاریخ­دانان دانشگاهی و متخصص در سراسر جهان دارد. این سایت مأموریت دفتر مورخان را به تفسیر بیان داشته که از جمله مباحث آن به این موارد می‌توان اشاره کرد: آماده‌سازی و انتشار رسمی اسناد تاریخی مربوط به سیاست‌های خارجی امریکا، انجام مطالعات تاریخی در حوزه‌های سیاست حمایتی برای بخش­ ها ونهادهای مختلف وزارت امورخارجه، ارائه تحلیل‌های تاریخی درباره شکل‌گیری سیاست‌های کلی حوزه سیاست خارجی امریکا، انجام تحقیقات و پژوهش­ های میان مدت و درازمدت در حوزه سیاست خارجی، استخراج و نظارت بر خروج اسناد از طبقه‌ بندی بایگانی وزارت امورخارجه، برگزاری کنفرانس‌های علمی و تخصصی درباره مسائل کلیدی در تاریخ سیاست خارجه ایالات متحده امریکا، پاسخگویی به سؤالات پژوهشی مورخان و ارائه مشاوره به دانشگاهیان و دانشجویان، ارائه برنامه‌های همکاری و ارتباط با معلمان دبیرستان‌های سراسر کشور برای تهیه منابع اطلاعاتی با کیفیت برای امور آموزشی.
شایان ذکر است انتشار بیش از ۴۸۹ مجلد از اسناد رسمی تاریخی تصمیمات سیاست خارجه ایالات متحده امریکا از سال ۱۸۶۱ میلادی را باید در راستای مأموریت فوق به شمار آورد. در پیوند با همین موضوع دفاتر مورخان در سایر نهادها و سازمان‌های دولتی ایالات متحده هم وجود دارند، مثلاً دفاتر مورخان سنای امریکا، دفتر مورخان گارد ساحلی امریکا، بخش پشتیبانی تاریخی نیروی هوایی، دفتر تاریخ در ناسا، دفتر تاریخ در مؤسسه ملی سلامت و...که همگی به نوعی اطلاعات و تحلیل‌های تاریخی ارائه می‌دهند.
نظر شما