تدریس روانشناسی تاریخی (۱)

دیوید بیسِل / ترجمه: امید کفیل کاشانی

پرسش ِ «روانشناسی تاریخی چیست؟» نقطه ی خوبی برای شروع هست چرا که بیشتر مردم چیزی از این حوزه نشنیده اند.با وجود اینکه بسیاری از تعریفات وجود دارند،به سادگی میتوان آن را منطقا « روانشناسی افراد در تاریخ»
دانست. روانشناسی تاریخی، روانشناسی و تاریخ را با هم می آمیزد: در واقع «چرا؟»ی تاریخ است، مطالعه ی انگیزش تاریخی. به طور رسمی تر،کاربرد نظام مند یافته ها و روش های دانش روانشناسی به منظور ِ کمک به تشریح رفتار گروه ها و فرد، چه در گذشته و چه در حال، می باشد.از آنجایی که ما نه تنها با گذشته ی دور بلکه با گذشته ی نزدیک هم سر و کار داریم،(آنچه مورخان،تاریخ معاصر می نامند)،به سیاست های زمان حاضر هم نگاه می اندازیم و یافته های روانشناسی سیاسی را هم مطرح می کنیم.
...

شنبه ۱۳ بهمن ۱۳۹۷


مقاومت|۱|-هم از طرف ما و هم از طرف دیگران- حدودا سه دهه است که بخشی از گفتگوی روانشناسی تاریخی بوده است. روانشناسان تاریخی می دانند که اگر بینش فرد،دردآور باشد،بینش جمعی حتی از این هم بیشتر دردآور است،و آنچه که پیتر گِی،روانشناس برجسته ی تاریخ،درباره ی فروید می گوید درباره ی روانشناسی تاریخی هم عینا صدق می کند.
گی گفته: «فروید می بالید به اینکه خواب بشریت را به هم زده است و بشریت هم از طریق بی اهمیت جلوه دادن او،پنهان کردن او یا روی هم رفته دنبال دلیل گشتن برای بی توجهی به او،واکنش نشان داد». از آنجایی که مقاومت بسیار فراگیر و پایدار می ماند،اینکه چگونه فردی مخاطبان تازه ای برای روانشناسی تاریخی جلب کند پرسشی کلیدی می باشد.و کلیدی نه تنها برای استادان بلکه علاوه برآنها برای ارائه دهندگان مقالات علمی در همایش های تخصصی،برای نویسندگانی که برای مخاطب ِنادیده می نویسند و حتی برای گفتگوی مناسبتی بین چند دوست که سر ِ میزشام نشسته اند نیز کلیدی است.این یک دلیلِ اینست که چرا دنبال بهترین راه بودن برای ارائه ی یافته های روانشناسی تاریخی بسیاری از دانشمندان را درین مدت ِ دراز به خود مشغول کرده است.

اعضای مجمع سالانه ی انجمن بین المللی روانشناسی تاریخی|۲| و نشست های انستیتوی روانشناسی تاریخی|۳| و انجمن روانشناسی تاریخی|۴| خود را وقف این موضوع کرده اند.چندین نوشته ی مختصر ولی اندیشه ورزانه-به وسیله ی جئوفری
کاکس|۵|،مِل گلدشتاین|۶| و رابرت پویس|۷|-در نشریه ی جدید و جالب ِ کلایوس سایک|۸| منتشر شده اند.در سالهای اولیه ی آن، «مرور روانشناسی تاریخی»|۹| به طور مرتب،خلاصه مطالب کلاس های درس چند دانشمند روانشناسی تاریخی را منتشر می کرد، پیتر لوِنبرگ درباره ی تحصیلات عالیه نوشته است،و در میانه ی دهه ۸۰،من مقاله ای را در مجمع سالانه ی انجمن تاریخ آمریکا ارائه کردم و نیز در زمینه ی رویکردهای این انجمن در تدریس روانشناسی تاریخی،مطالبی منتشر کرده ام. تعداد زیادی دانشمند-از رودولف بینیون و لی اشنایدمن تا جورج کِرِن-در گفتگوهای غیر رسمی بیشماری شرکت کرده اند که موضوعش این بوده که چه چیزی مفید است و چه چیزی مفید نیست و این گفتگوها به صورت گفتگوهای داخلی برای برخی از ما تا چندین ماه ادامه یافته است.

به گونه ای که من کاملا نمی فهمم،همه ی این موارد به گونه ای کمکم کرد تا دروس روانشناسی تاریخی را برای بسیاری از افراد به تجربه ای موفق تبدیل کنم.از ۱۹۷۶،بیش از ۵هزار دانشجو درس مرا پاس کرده اند، و علیرغم استانداردهای بالای من،وجود دیگر دروس کمترچالش برانگیز و الزامات حساس ِاین درس، محبوب ترین تاریخی است که در پردیس ارائه می شود.در حالی که برنامه ی هربهار شامل یک بخش از روانشناسی تاریخی ۲ (پیش نیاز:روانشناسی تاریخی ۱) هم می شود،نیم سال ِهر پاییز و بهار،تدریس سه بخش جدا از آشنایی با روانشناسی تاریخی در کالجی که درس تاریخ از ملزومات آن نیست،انجام می شود.

این رتبه ی موفقیت آمیز،حداقل، ارتباطی با شیوه ی ارائه ی محتوای درسی دارد. امیدوارم که مطالب زیر برای استادان و کسانی که روانشناسی تاریخی را به عنوان بخشی از درس،تدریس می کنند و همچنین برای کسانی که به دنبال راهی برای بهترآشنا کردن دیگران با نگرش روانشناسی تاریخی،صرف نظر از نوع مخاطب،هستند مفید باشد.

پرسش ِ «روانشناسی تاریخی چیست؟» نقطه ی خوبی برای شروع هست چرا که بیشتر مردم چیزی از این حوزه نشنیده اند. با وجود اینکه بسیاری از تعریفات وجود دارند،به سادگی میتوان آن را منطقا « روانشناسی افراد در تاریخ» دانست. روانشناسی تاریخی، روانشناسی و تاریخ را با هم می آمیزد: در واقع «چرا؟»ی تاریخ است، مطالعه ی انگیزش تاریخی. به طور رسمی تر،کاربرد نظام مند یافته ها و روش های دانش روانشناسی به منظور ِ کمک به تشریح رفتار گروه ها و فرد، چه در گذشته و چه در حال، می باشد.از آنجایی که ما نه تنها با گذشته ی دور بلکه با گذشته ی نزدیک هم سر و کار داریم،(آنچه مورخان،تاریخ معاصر می نامند)،به سیاست های زمان حاضر هم نگاه می اندازیم و یافته های روانشناسی سیاسی را هم مطرح می کنیم.

البته اندیشمندان بزرگ و نه چندان بزرگ در طول سده ها، بینش های روانشناختی ِ بسیاری داشته اند و از همان اوایلِ مطالعه ی تاریخی-توسیدید می گفت:همه ی آدمیان به دنبال قدرتند-روانشناسی بخشی از تاریخ بوده است.با اینحال، صرفا برپایه ی عقل سلیم و تجربه ی شخصی بوده،اغلب پراکنده،بی دقت و مبتنی بر گفته ها بوده است.بیشتر ِ مورخان،مدرک دکترا می گیرند بی آنکه چیزی از روانشناسی بدانند.صدها دانشمند در سی سال گذشته با دعوت از ما به گسترش فهم خود از رفتار انسان به وسیله ی کاربرد نظام مند یافته های دانش روانشناسی،به دنبال تغییر ِ این مسئله بوده اند.نه اینکه ما نتوانیم منتقد ِ آن یافته ها باشیم، بلکه منظور اینست که باید آن یافته ها را پیوسته در نظر داشته باشیم.

چه روانشناسی ای ما استفاده می کنیم؟هر کدام از مکاتب چندگانه از روانکاوی گرفته تا روانشناسی رفتاری تا گشتالت،هرچه که فهم ما از رفتار گروه و فرد را افزایش می دهد.این یک کار تحقیقی است،نه فرقه ای دینی؛شایسته است که با ذهن ِ باز تحقیق کنیم و همیشه به یاد داشته باشیم که مورخان از مدارک ِ مستند به نتایج می رسند نه برعکس.

در طول سالها ترکیبی از متون متفاوت از جمله مرد جوان لوتر،اثر اریکسون|۱۰|،را امتحان کرده ام.متونی که اکنون استفاده می کنم و دانشجویان به صورت انتقادی می خوانند،اینها هستند:آمریکای ریگان|۱۱| و مبانی روانشناسی تاریخی |۱۲|اثر لوید دِماز و ویرایش ِ دانشجو پسند ِ کلایوس سایک،ویرایش شده توسط پاول اِلوویتز و باب لنز .دانشجویان همچنین مستند چند ساعته «چهره های دشمن»|۱۳| اثر سام کین را تماشا می کنند.(برای روانشناسی تاریخی ۲،از «هیتلر در میان آلمانی ها»|۱۴| اثر بینیون و «رمزگشایی از گذشته»|۱۵| اثر لووِنبرگ استفاده می کنم همراه با هیروشیما در آمریکا|۱۶| اثر لیفتون و میشل که خیلی توصیه می شود.)

این دوره ی درسی به ۵ قسمت تقسیم می شود،هرکدام حداکثر سه هفته طول می کشد: آشنایی،تاریخ کودکی،زندگینامه ی روانی،روانشناسی تاریخی گروه ، و آلمان نازی و هیتلر. هیچ پیش نیازی لازم نیست چرا که فرض من اینست که دانشجویان چیزی از روانشناسی یا تاریخ رسمی نمی دانند؛همه ی آنچه
که نیاز دارند در سه هفته ی نخست و بقیه ی دوره ی درسی پوشش داده می شود.در ابتدا قسمتِ آشنایی است.دوم این که چون روانشناسی و تجربیات شخصی نشان داده اند که آنچه در کودکی رخ می دهد می تواند در رفتار بزرگسال نیروی
موثر و مهمی باشد،کنارگذاشتنِ تاریخ کودکی،کنار گذاشتن بخش مهمی از تجربه ی انسان است.علاوه بر آن،روانشناسان ِ مورخ،درباره ی تاریخ کودکی،بسیار نوشته اند و این وظیفه ی ماست که آنچه را که گفته اند یاد بگیریم یعنی قسمت دومِ درس.

سوم،زندگینامه ی روانی بر چهار رئیس جمهور اخیر متمرکز می شود:نیکسون،کارتر،ریگان و کلینتون.ادبیات علمی ِغنی ای درباره ی روانشناسی تاریخی آنها وجود دارد و چون همه به خوبی می دانند فرهنگ ما چه گونه است و آنها که هستند،سمینار دادن درباره ی بسترهای تاریخی و نقش آنها ضروری نیست.
چهارم،روانشناسی تاریخی ِ گروه،منطقا به دو قسمت تقسیم می شود : گروه های کوچک( مانند کابینه ی رئیس جمهور،یا خدمه ی ژنرال اتریشی پیش از ۱۹۱۴) و گروه های بزرگ مانند ملت ها. (آیا فانتزی های گروهی ِ مشترکی در میان ۲۶۰ میلیون
آمریکایی هست؟ چگونه می توان آنها را پیدا کرد).در پایان ِنیم سال تحصیلی،مطالب و آگاهی های داده شده در ۴ قسمت نخست، درباره ی جنگ جهانی دوم و هیتلر به عنوان آزمایشگاه روانشناسی تاریخی ِ ما مطرح می شود.


[ادامه دارد...]


بنمایه:
https://psychohistory.com/articles/teaching-psychohistory/

پانوشت
۱-مقاومت(Resistance):مفهومی در روانکاوی که اشاره دارد به عدم تمایل یا اصرار فرد برای روبرو نشدن با واقعیتی تلخ و تاثیرگذار در اعماق ناهشیارش،فرد درین مرحله،در برابر تلاشهای روانکاو برای بیرون کشیدن مسائل مهم ِ ناهشیارش،مقاومت میکند.
۲-International Psychohistorical Association
۳-Institute for Psychohistory
۴-The Psychohistory Forum
۵-Geoffrey Cocks
۶-Mel Goldstein
۷-Robert Pois
۸-Clio's Psyche
۹-The Psychohistory Review
۱۰-Young Man Luther
۱۱-Reagan s America
۱۲-Foundations of Psychohistory
۱۳-Faces of the Enemy
۱۴-Decoding the Past
۱۵-Hitler Among the Germans
۱۶-Hiroshima in America
پانوشت ها از مترجم است.

منبع: دیوید بیسِل،مجله ی روانشناسی تاریخی،بهار1998
دیدگاه

محبوبه باقری
سلام
روانشناسی تاریخی به نظرم موضوع بسیار جذاب و نو هست
فکر میکنید میشه به عنوان یه کار پایان نامه ای بصورت نظری در موردش کار کرد؟
ممنون

چهارشنبه ۱۷ بهمن ۱۳۹۷ ساعت ۲۰:۳۸
امید
سلام
بله موضوع ناب و نوپایی است که در غرب چند دهه است به طور اختصاصی کار میکنند خوب هست که مبانی نظری مون در این زمینه قوی بشه.

آدینه ۱۸ بهمن ۱۳۹۸ ساعت ۲۰:۰۶
نظر شما