ریشه شناسی نام کورش بزرگ هخامنشی- درباره ریشه نام کورش مطالب جالبی وجود دارد؛ برخی از اشارات در پیوند با نامِ رودکُر هستند از آن‌جمله اشاره‌ای است که استرابو (Strabo) در کتاب خود (کتاب۱۵فصل۳بند۶) آورده است: «نام کورش بزرگ در آغاز آگراداتس بود و کورش نامی است که او پس از پادشاهی و با الهام از نام رودکُر در جنوب پاسارگاد بر خود نهاد» رضایی‌باغ‌بیدی با اشاره به کلام استرابو می‌افزاید: « سستی این نظر از آنجا روشن است که پیش از کورش بزرگ، پدربزرگش نیز به همین نام خوانده می‌شد»(بهرامی، ۱۳۹۰: ۶۶) مایرهوفر در خلال اشاره به ریشه‌شناسی‌هایِ گوناگونِ مفسران می‌گوید: پژوهشگرانی چون اشمیت (Schmidt) این نام را در ارتباط با برخی رودها چون Kūr یا Kurr درنظر گرفته‌اند (Mayrhofer,۱۹۷۹: II ۲۳-۲۴) این نام در کتیبه‌هایِ عیلامی به صورت Kuraš و در الواحِ اَکَدی به‌گونه‌ی Ku-ra-aš و در کتیبه‌هایِ فارسی باستان با صورتهایِ صرفیِ متفاوت آورده شده است (کنت،۱۳۹۱: ۵۸۱). این نام که در خط میخیِ فارسیِ باستان بدین صورت KURU آمده اینگونه خوانده می‌شود: Kuru کورو (بهرامی،۱۳۹۰: ۶۷)، هنکلمن (Henkelman) در حالیکه کورش را پارسی می‌داند با اشاره به روایتِ استرابو(Strabo) نامِ او را بیشتر عیلامی انگاشته تا هندوایرانی و این نام را از ترکیب نام یک خدا و یک فعل برمی‌شمرد و ترجمه نام کورش را اینگونه بیان می‌کند: « {خدای نامعلوم} حمایت کرد/ ارزانی داشت»(هنکلمن،۱۳۹۱: ۱۰۶) آنچه که در این گفتار قابل درنگ است همانا بخشی از نامِ کورش یعنی جزء Kur است که در تمامیِ خوانشهایِ بابلی، عیلامی، عبری و فارسیِ باستان این نام دیده می‌شود. در این ره‌آورد پرسشِ دیگری ذهنِ پژوهنده را به خود مشغول می‌کند و آن اینکه: آیا در اسم خاص کورش (Kuraš) شاه انشان بازتابی از القاء رودِ کُر مشاهده نمی‌شود؟ و با توجه به اشاره‌ی هنکلمن می‌توان برداشتی نظیر (کُر ارزانی داشت/ کُر حمایت کرد) از نام کورش داشت؟ به‌ویژه که در گردونه‌ی پرشمار خدایانِ عیلامی آبهایِ‌شیرین، کوهستان و باران از حرمت والایی برخوردار بوده‌اند و از جمله‌ی خدایانِ نگهبانِ عیلام به‌شمار می‌رفته‌اند(صراف،۱۳۹۳: ۱۳۷) در کتاب تاریخ کمبریج نیز به این موضوع اشاره شده است: «برخی پژوهشگران نامِ کورش را برگرفته از رودِکُر که مهمترین آبراه منطقه‌ی پاسارگاد بود می‌دانند» (مالوان،۱۳۸۷: ۴۹۷).
منبع
دورودی، مجتبی و همکاران (رودکُر و نقش آن در شکل‌گیری تمدنهای باستانی از دوران پیش از تاریخ تا عهد ساسانی. سومین همایش ملی باستان‌شناسی ایران، تهران آبانماه ۹۶
ریشه‌شناسی نام کورش بزرگ هخامنشی
یکشنبه ۷ آبان ۱۳۹۶
منبع:
اختصاصی مورخان
نظر شما
مورخان را در تلگرام دنبال کنید...
سایر مطالب
در تکاپوی ترسیم هویت ایرانی؛
دواخانه شورین! اصلاح قانون اساسی و انحلال سلطنت قاجار
تخته قاپوی عشایر
«مراد اریه» پدر کاشی و سرامیک ایران
فایدۀ تاریخ (تاریخ در ترازو)
دکتر کاظم خسروشاهی کارآفرینی از نسل ایران سازان
تاریخ آلترناتیو؛ ضرورت ها و ملاحظات
شورش های دهقانی؛ زمینه ساز نهضت فراگیر جنگل شدند!
«حسن نفیسی»؛ دولتمردی سخاوتمند در ایراد اتهام به رقیبان!
روایت تاریخ به انتخاب مورخ به سبک کلایدسکوپ