سنگ مزار استاد ایرج افشار به سرقت رفت!

پس از گذشت شش سال از بدرود حیات و خاکسپاری ایرج افشار شخصیت‌ بزرگ ادبی و ایران‌شناسی کشورمان، اکنون سنگ قبر این نماد فرهنگی از آرامگاهش در بهشت زهرا به سرقت رفته است؛ اتفاقی که تنها با سرقت مجسمه‌ها از سطح پایتخت قابل مقایسه است اما به مراتب تکان‌دهنده‌تر از دزدی مجسمه‌های چهره‌های برجسته از سطح تهران است و نیاز به پیگیری جدی تمامی نهادهای مسئول دارد.
شادروان ایرج افشار پس از بیش از شش دهه کوشش در عرصه ایران‌شناسی و تاریخ ایران و نشر حدود سیصد جلد کتاب و هزاران مقاله علمی و پژوهشی، در هجدهم اسفندماه ۱۳۸۹ و پس از گذشت هشتاد و پنجمین پاییز زندگانی‌اش بدرود حیات گفت و در بهشت زهرا به خاک سپرده شد. ایرج افشار پایه گذار کتابخانه مرکزی ایران بوده و به عنوان پدر علم کتابشناسی ایران شهرت دارد.
مروری کوتاه بر زندگی ایرج افشار نشان می‌دهد او حتی یک لحظه از عمرش به دوری از پژوهش و نگارش نگذشته و فعالیت‌های مفید بر جای مانده از او، به اندازه عمرش بوده است. ایرج با نظارت بر موقوفات پدرش دکتر محمود افشار، عواید آن موقوفه را صرف انتشار کتاب‌هایی مربوط به فرهنگ ایران کرد و سالانه مبلغ قابل توجهی به عنوان جایزه به ایران‌شناسان برگزیده ایرانی و غیر ایرانی اعطا می‌کرد و در واقع هستی خود را وقف تاریخ و فرهنگ این مملکت کرده بود.
اکنون با گذشت شش سال از خاکسپاری این استاد برجسته، واقعه‌ای تلخ رخ داده و از روز گذشته تصاویری در شبکه‌های مجازی منتشر شده که سرقت سنگ قبر این چهره برجسته را نشان می‌دهد؛ اتفاقی بی‌سابقه -و یا لااقل کم‌سابقه که تاکنون گزارش نشده- که یادآور سرقت مجسمه مفاخر فرهنگی ایران از معابر و میادین پایتخت است.
در سال‌های دور سنگ، قبر برخی هنرمندان برای چندین بار توسط مخالفان سوابقِ آن هنرمندانِ درگذشته شکسته شده بود و مشخصاً در این زمینه می‌توان به سنگ قبر محمدعلی فردین در قطعه هنرمندان اشاره کرد که چندین بار تغیبر کرد اما سرقت سنگ قبر اتفاق غریبی است و سابقه نداشته که گروهی اقدام به برداشتن سنگ قبر یک چهره کنند. حتی سرقت سنگ قبر اشخاص عادی نیز موضوعی نیست که لااقل گزارش شده باشد و اگر چند بار رخ داده بود، قطعاً جنبه خبری می‌یافت.
آرش افشار با تأیید مفقود شدن سنگ مزار استاد ایرج افشار، گفته است: «مزار پدرم در آرامگاهی خصوصی بهشت زهرا (س) واقع است. سنگ مزار ایشان، سنگی یک تکه‌ای از کاشان، به قطر ۱۰ سانتی‌متر و بسیار سنگین بود. بنابراین هر کسی این سنگ را برداشته، حتما کمک داشته است. امیدوارم هرچه زودتر سنگ به محل قبلی‌اش بازگردانده شود» و در واقع بدین ترتیب مشخص می‌شود چنین سرقتی توسط یک شخص انجام نشده است.
هرچند انتقادهایی در زمان حیات و پس از فوت این چهره فرهیخته نسبت به او مطرح شد، انتشار تصاویر مراودات رهبر انقلاب با این چهره فرهیخته و سلسله مطالبی که توسط برخی چهره‌ها نظیر غلامعلی حدادعادل درباره شخصیت ایرج افشار منتشر شد، منجر به پایان نقدهای غیرمنصفانه نسبت به این فرهیخته ی رخت از جهان بسته شد. بدین سبب نمی‌توان جدا درباره گزاره سرقت سنگ قبر ایرج افشار توسط جریان‌های مخالفش، آن هم پس از شش سال سخن به میان آورد.
در عین حال، اگر انگیزه‌های مالی برای سرقت سنگ قبر مطرح باشد، بعید به نظر می‌رسد با توجه به سنگ قبرهای بسیار گرانقیمتی که در نقاط دنج بهشت زهرا وجود دارد، گروهی اقدام به آغاز سرقت سنگ قبر از قبر ایرج افشار نماید؛ بنابراین، نمی‌توان این گزینه را که سنگ قبر مذکور با انگیزه‌های غیرمالی به سرقت رفته، حذف کرد. در عین حال این پرسش باقی است که چگونه می‌توان در بهشت زهرا چنین سنگ قبری را کند و برد و هیچ مسئولی متوجه چنین سرقتی نشود؟ سوای ابعاد فرهنگی چنین اقدامی، آیا باید نگران فقدان سنگر قبر امواتمان در بهشت زهرا نیز باشیم؟!