گزارش مراسم نکوداشت دکتر علی‌اصغر مصدق رشتی

مراسم نکوداشت دکتر علی‌اصغر مصدق رشتی، استاد پیشکسوت گروه تاریخ دانشگاه شهید بهشتی با حضور محمدمهدی تهرانچی، رئیس دانشگاه شهید بهشتی، دکتر احمد خاتمی، رییس دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دکتر محمدتقی امامی خویی، دکتر علی بیگدلی و استادان، دانش‌آموختگان و دانشجویان گروه تاریخ و شماری از چهره‌های فرهنگی کشور یکشنبه ۷ شهریور در تالار مولوی دانشکده ادبیات برگزار شد. این مراسم به همت گروه تاریخ و کانون دانش‌آموختگان تاریخ دانشگاه شهید بهشتی با همراهی انجمن ایرانی تاریخ، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، انجمن زنان پژوهشگر تاریخ، جهاد دانشگاهی و... برپا شد.
شیوه تدریس مصدق متأثر از شریعتی بود
حجت‌الاسلام سید هادی خامنه‌ای، رئیس پژوهشکده تاریخ اسلام با اشاره به آشنایی دیرینه خود با دکتر مصدق گفت: ما در خیابان خسروی نو با یکدیگر هم محل بودیم. در این محله خانه‌ای وجود داشت که هرگاه از کنار آن گذر می‌کردم، تعجب و کنجکاوی‌ام را برمی‌انگیخت؛ زیرا در کتیبه بالای در خانه نوشته شده بود: لانه مصدق! این خانه پدری دکتر مصدق بود. پدر وی با پدر ما دوستی داشت و برادرانشان همگی افراد خوش‌خلق و خویی بودند و همین باعث شد که من نیز با وی رفاقت پیدا کنم.
وی افزود: رفاقت ما، وقتی در سال ۱۳۵۰ با هم در مشهد زندانی شدیم، خیلی بیشتر شد. وی علاوه بر کارهای علمی و پژوهشی، در کار مبارزه هم بود و دو سال در شرایط بسیار سخت زندانی شد. در آنجا مُصر بود که من زبان فرانسه بیاموزم و خودش تا مراحلی از این زبان را به من آموخت. البته دوره زندان من یک سال بود و زودتر از او آزاد شدم.
رئیس پژوهشکده تاریخ اسلام اظهار کرد: روش وی در معلمی تاریخ، الهام گرفته از روش استادش دکتر علی شریعتی بود که هنگام طرح سوال و آزمون از دانشجویان، به تفکرو خلاقیت آنان اهمیت می‌داد.
نگارش کتاب «قصه‌های ایرانی» برای کودکان فرانسوی
دکتر علی بیگدلی، استاد پیشکسوت گروه تاریخ با یادآوری آشنایی ۳۵ ساله خود با خانواده دکتر مصدق گفت: دکتر مصدق و همسرش هر دو دانشجوی تاریخ در دانشگاه فرودسی مشهد بودند که همان‌جا با یکدیگر آشنا شدند و هر دو برای ادامه تحصیل به پاریس رفتند. همسر وی دو سال پس از استاد موفق شدکه از رساله دکترای خود با موضوع گویش‌های خراسانی دفاع کند و هم اکنون نیز غیر از تدریس در دانشگاه، در حال نگارش کتاب «قصه‌های ایرانی» برای کودکان فرانسوی هستند.
وی با اشاره به زحمات و همراهی همسر دکتر مصدق در مسیر زندگی شخصی و علمی استاد افزود: من در زندگی هفتاد و چند ساله خودم، کمتر زنی را به این زحمتکشی و وفاداری دیده‌ام و به نوبه خود قدردان زحمات وی هستم. همه ما از این که نسیم آزاردهنده‌ای زندگی دکتر مصدق را در هم تنید، دچار شوک شدیم. امیدواریم که وی روزی به جمع ما بازگرد، زیرا گمان دارم که در گروه تاریخ دانشگاه شهید بهشتی نمی‌توان جایگزینی برای وی پیدا کند.
همسر مصدق باعث شد از استاد بهره ببریم
دکتر محمدعلی اکبری، مدیر گروه تاریخ، ضمن خوشامدگویی به حاضران، از انجمن ایرانی تاریخ، پژوهشکده تاریخ اسلام، انجمن زنان پژوهشگر تاریخ، پژوهشگاه علوم انسانی و کلیه کسانی که در برپایی این برنامه مشارکت داشته‌اند، تشکر کرد و گفت: برگزاری این مراسم در زمان تعطیلات دانشگاه به سبب فرصت کوتاه دکتر مصدق به ایران بوده است و وی تا دو روز دیگر کشور را به مقصد فرانسه ترک خواهند کرد.
وی، ضمن سپاس از همسر دکتر مصدق افزود: وی زمانی با تحمل دوری استاد این امکان را فراهم آورد که ما در دانشگاه شهید بهشتی از محضرشان بهره ببریم و پس از بیماری استاد نیز پرستاری استاد و حفظ سلامتش را برعهده گرفت.
مصدق معلمی موفق و دوستی صادق است
دکتر احمد خاتمی، رئیس دانشکده ادبیات و علوم انسانی در ادامه مراسم گفت: تجلیل و قدردانی از مقام شامخ استادانی که سالیان عمر را صرف تحقیق و تألیف و تدریس کرده‌اند، وظیفه دانشکده ادبیات است و خوشحالم که امروز فرصتی فراهم شد تا به قدر توانمان از سال‌ها حضور و تدریس دکتر مصدق در این دانشکده قدردانی کنیم؛ هرچند که می‌دانیم قدردانی از وی از عهده چنین جلساتی خارج است.
وی با اشاره به سابقه آشنایی خود با دکتر مصدق افزود: زمانی که برای تدریس به دانشکده ادبیات وارد شدم، آوازه ایشان در دانشکده به عنوان معلمی موفق پیچیده بود اما آنچه من به شخصه از ویژگی‌های ایشان دریافت کردم، تعامل با همکاران و دانشجویان و صمیمت و صداقت در دوستی بود؛ به گونه‌ای که نغزگویی، لطیفه گویی و نکته سنجی از صفات بارز ایشان به شمار می‌آمد.
مصدق از آزمون دوستی‌ها سربلند بیرون آمد
دکتر امامی خویی، استاد برجسته تاریخ در ادامه برنامه نکوداشت در سخنان کوتاهی گفت: هر چیزی تازه‌اش خوب است مگر دوست که کهنه‌اش خیلی ارزش دارد، زیرا دوستی قدیمی، مثل درخت کهن، ریشه دارد و در تندباد حوادث نمی‌شکند.
وی با بیان این‌که دکتر مصدق دوستی قدیمی است که در همه ابعاد از آزمون دوستی و صمیمت سربلند بیرون آمده، شعری ترکی را بدین مضمون خواند: من در این دنیا، میهمانم / روزی خواهد رسید که عمرم بر باد می‌رود / و تنها شما دوستان هستید که به یاد خواهید بود / می‌دانم که دوست خوب همچون کوه، استوار است.
تجلیل از استادان باعث قوام دانشگاه است
تهرانچی، رییس دانشگاه شهید بهشتی، ضمن پاسداشت مقام علمی دکتر مصدق گفت: آنچه دانشگاه را قوام می‌دهد، فقط برپایی کلاس‌های درس و فعالیت‌های علمی نیست، بلکه سنت‌های دانشگاه است و یکی از این سنت‌ها پاسداشت علم و دانش است.
وی قدردانی از دکتر مصدق و استادان پیشکسوت را نمونه‌ای از این سنت‌های نیکو دانست و اظهار کرد: رفتار و منش استادان، متضمن درس‌هایی فراتر از موضوعات علمی است و پاسداشت کسانی که برای این دانشگاه یا کشور یا تاریخ علم اثرگذار بوده‌اند، موجب قوام دانشگاه می‌شود.
دکتر مصدق، معلم و بابای من است!
پخش نماهنگی از آلبوم عکس‌های دکتر مصدق و سخنرانی سه تن از دانشجویان وی از دیگر برنامه‌های مراسم نکوداشت این استاد پیشکسوت تاریخ بود. دکتر میغانی، استاد دانشگاه خوارزمی و فخرالسادات محتشمی‌پور، رئیس انجمن پژوهشگران زن تاریخ از جمله این شاگردان بودند که هرکدام به کوتاهی درباره منش علمی و اخلاقی استاد خود سخن گفتند.
همچنین، حسن چاو، دانشجوی سنگالی دکتر مصدق، ضمن بیان خاطراتی از حضور استاد در سنگال و تدریس تاریخ گفت: من پس از آشنایی با تاریخ ایران در سنگال، برای ادامه تحصیل به ایران آمدم اما چون با قوانین اینجا آشنا نبودم، نمی‌دانستم که باید برای اقامت در ایران مجوز بگیرم؛ بنابراین جریمه شدم اما دکتر مصدق با من همراهی کرد و ضمن حل مشکل، همه جریمه‌ام را پرداخت. وی گاهی به خوابگاه ما می‌آمد و می‌گفت: فرزندم! بیا به کوه یا رستوران یا لواسان برویم و این گونه بود که او برای من نه فقط یک معلم، بلکه یک بابا شد.
هیچ‌وقت این مراسم را فراموش نمی‌کنم!
فراز پایانی مراسم نکوداشت دکتر علی اصغر مصدق رشتی، حضور توآمان وی و استادان گروه تاریخ روی سن تالار مولوی بود. وی در سخنان کوتاهی که با بغض گفته شد و اشک را به چشمان حاضران آورد، بیان کرد: من کسی نیستم! همیشه فکر کردم بشری هستم مثل دیگران که فرقی با آنان ندارم. تنها کاری که کرده‌ام این بوده که رفته‌ام تاریخ مملکت خودم را خوانده‌ام و سپس در جای دیگری کار کرده‌ام. اکنون خیلی خوشحالم که با شما هستم و از این که این مراسم را برگزار کردید، خیلی خیلی سپاسگزارم. هیچ‌وقت این مراسم را فراموش نخواهم کرد.
مراسم نکوداشت دکتر مصدق با اهدای تابلو فرشی از چهره استاد و هدایایی به وی از سوی گروه تاریخ، کانون دانش آموختگان تاریخ دانشگاه شهید بهشتی و برخی دیگر از نهادهای علمی پایان یافت.