گزارش نشست نقد و بررسی کتاب «کتیبه‌های خیوه»

نشست نقد و بررسی کتاب «کتیبه‌های خیوه» تالیف مجتبی کرمی با سخنرانی دکتر بهرام امیراحمدیان (استاد دانشکده مطالعات جهان دانشگاه تهران)، محسن جعفری‌مذهب (عضو هیات علمی سازمان اسناد و کتابخانه ملی)، عمادالدین شیخ‌الحکمایی (مسئول بخش کتیبه‌ها و اسناد مؤسسه باستان‌شناسی دانشگاه تهران) و مولف اثر دوشنبه ۲۱ تیرماه در سرای اهل قلم برگزار شد.
کتیبه‌ها در جهان امروز میراث بشری هستند
شیخ‌الحکمایی گفت: بهتر است کسانی که به‌ عنوان نماینده فرهنگی ایران در کشورهای دیگر حضور دارند، همانند مولف این کتاب شناخت خوبی از فرهنگ ایران داشته باشند زیرا فلسفه وجودی چنین مراکز و نهادهایی در خارج از ایران شناخت فرهنگ و تاریخ ایران و معرفی آن به کشور مخاطب است تا از این میان ارتباط فرهنگی شکل بگیرد.
وی با بیان برخی کاستی‌های کتاب «کتیبه‌های خیوه» اظهار کرد: در سخنان شفاهی که مولف بیان کرد به پیشینه تحقیق به طور مفصل پرداخت در حالی که در کتاب برخی از این توضیحات ارائه نشده است. درباره کاتالوگ‌ها و تصاویری که به بازخوانی کتیبه‌ها کمک کرده، نیاز به جزئیات بیشتری است.
مسئول بخش کتیبه‌ها و اسناد مؤسسه باستان‌شناسی دانشگاه تهران عنوان کرد: در این کتاب به نقش فرانسوی‌ها در بازخوانی کتیبه‌ها اشاره شده است در این زمینه باید گفت کتیبه‌ها بخشی از میراث بشری هستند و آنها نیز در بازخوانی این میراث سابقه طولانی دارند و سال‌هاست مجموعه مفصلی به نام «گزارش کتیبه‌نویسی عرب» را در دست جمع‌آوری دارند و بخشی از آن را نیز به صورت دیجیتال منتشر کرده‌اند. بنابراین حضورشان در تاشکند برای بازخوانی کتیبه‌های خیوه فارغ از تعلق این میراث به کشور خاصی است و تنها تاکید بر میراث بشری است. البته کارشناسان فرانسوی با تسلط و سابقه‌ای که در این حیطه دارند در تلاشند میراث بشری را بازخوانی کنند.
شیخ‌الحکمایی بیان کرد: چارچوب ویرایشی برای کتاب در نظر گرفته نشده است. از طرفی در تحلیل نقوش و حجاری آنها سخنی به میان نیامده و تنها به انعکاس متن آین آثار بسنده شده است. در کتاب، تصاویر کتیبه‌هایی که نام آنها به میان آمده، وجود ندارد. شاید این خلا به دلیل ملاحظات ناشر لحاظ شده که این کمبود می‌توانست با ضمیمه کردن یک cd برطرف شود. مولف با تکثیر تصاویر کتیبه‌ها این آثار را به مخاطب با کمترین هزینه ارائه می‌کرد.
وی افزود: نکته مهم دیگری که جای آن در کتاب خالی است، نبود نمایه است. این اثر نیازمند نمایه است تا زمانی که مخاطب کتیبه‌های را مشاهده می‌کند، بتواند با استفاده از نمایه اشخاص به آسانی معمار آن را پیدا کند. در پژوهش‌های امروزی که زمان ارزش بسیاری دارد مخاطب به دلیل کمبود وقت نمی‌تواند صدها کتاب را جستجو کند تا با استفاده از آن آثار نام معمار یا خطاط کتیبه مدنظرش را پیدا کند. بنابراین گذاشتن فهرست می‌تواند سرعت مطالعه یک کتاب را چند برابر کند ضمن اینکه مخاطب با چنین کتابی راحت‌تر ارتباط برقرار می‌کند. با سپاس از مولف کتاب «کتیبه های خیوه» امیدوارم تمام کسانی که در عرصه سیاست دستی دارند همانند نویسنده کتاب «کتیبه‌های خیوه» دستی نیز در عرصه فرهنگ داشته باشند.