گزارش مراسم رونمایی از کتاب باغ ایرانی

بهشتی در مراسم رونمایی از کتاب باغ ایرانی که در کاخ موزه گلستان برگزار شد، گفت: در قصه‌ها آمده یک روز سلطان محمود غزنوی به مهمانی رفته بود؛ میزبان برایش مسمی با دمجان آورد. میزبان که احساس کرده بود سلطان محمود از غذا خوشش آمده شروع به تعریف از بادمجان کرد و وقتی دید سلطان محمود از تلخی غذا می گوید و از خوردنش اکراه دارد شروع به سخن گفتن در مذمت بادمجان کرد.
سلطان محمود به او گفت: چه شد تو که از بادمجان تعریف می‌کردی به یکباره نظرت عوض شد، آن شخص در جواب گفت: من نوکر اعلیحضرتم، نوکر بادمجان که نیستم.
بهشتی در ادامه با تقسیم افراد به سه گروه؛ یک گروه نوکر بادمجان، یک گروه نوکر اعلیحضرت و گروهی هم نوکر خودشان، تصریح کرد: اگر چیزی امروز در هر صحنه‌ای داریم محصول کار آن‌هایی است که نوکر بادمجان هستند.
وی گفت: وقتی که موضوع باغ ایرانی مطرح شد به نظرم منشا آثار خوبی بود زیرا تا قبل از آن هیچ تصوری برای باغ ایرانی وجود نداشت و بیشتر فکر می‌کردند ناسیونالیسم و نوعی خود بزرگ‌بینی پشت قضیه است ولی طرح موضوع برگزاری نمایشگاه و همایش تبعاتی داشت.
وی افزود: دانشگاه شهید بهشتی از همان زمان به بعد سرفصل باغ ایرانی را به عنوان باغ ایرانی گذاشته و اساتیدی متخصص در این زمینه هنوز هستند که این درس را تدریس می‌کنند یا در موقعیت‌های دیگر در خانه هنرمندان چند جلسه درمورد باغ ایرانی برگزار شد.
وی با اشاره به اینکه باغ ایرانی به مثابه یک پرسش بزرگ مطرح و افرادی در آن متمرکز شدند تصریح کرد: در اثر همین جستجو و پرسش‌ها امروز ۹ باغ ایرانی در فهرست میراث جهانی ثبت شده است، یعنی با اینکه مجموعه مقالات به چاپ نرسید ولی تأثیر خودش را گذاشت.
حالا اینکه چرا این اتفاق افتاد به این دلیل است که تقریبا اکثر افرادی که در مورد این نمایشگاه و همایش دست‌اندرکار بودند نوکر باغ ایرانی بودند به همین دلیل این ماند و چیزهای دیگری که در آنها نوکر خودمان و اعلیحضرت هستیم نمی‌مانند.
بهشتی با اشاره به اهمیت انجام دادن هرکاری با دل تا دست اظهار داشت: مسجد شاه اصفهان یکی از عالی‌ترین مساجد جهان اسلام است استاد علی‌اکبر اصفهانی که مسجد جامع عباسی را ساخته از زیر بته عمل نیامده است. قبل از این مسجد تنها یک مسجد داریم که نسبت پدر و پسری بین آنها وجود دارد و آن مسجد گوهر شاد است که همه رنگ است عین مسجد عباسی.
وی افزود: اما فاصله مسجد گوهرشاد که در زمان تیموری به دستور گوهر شاد خاتون ساخته شد تا مسجد شاه که در زمان شاه عباس تمام نشد بیشتر از یک قرن و نیم فاصله است در فاصله این صد و پنجاه سال خبری نیست انگار کسی رفته زیر آب و بعد از ۱۵۰ سال بیرون آمده است.
بهشتی تصریح کرد: ماجرای باغ ایرانی هم همین است که رفته زیر آب و ۱۵۰ سال بعد بیرون آمده است؛ آن زمانی که چند دل در کنار هم قرار گرفت و دست به کار شدند و این بار زمین مانده را به مقصد رساندند.
کافی بودن محقق شدن ۲۰ درصد رویاها
فریار جواهریان دیگر سخنران این نشست با اشاره به اینکه اگر ۲۰ درصد رویاهای ما معماران محقق شود کافی است، گفت: حال بعد از گذشت ۱۳ سال که کتاب باغ ایرانی به چاپ رسیده است نمی‌دانم که چه اندازه از رویای ما بر آورده شده است.
وی با اشاره به اینکه مقالات این کتاب تازه و هیچ یک کهنه نشده اند تصریح کرد: با توجه به سختی کار چاپ کتاب در ایران هر ۴۳نویسنده کتاب مدیون پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری و مهندس بهشتی هستند.
این پژوهشگر با اشاره به تاریخچه کتاب باغ ایرانی تصریح کرد: تمامی افراد برای انجام این کار با جان و دل کار کردند زیرا که بعد از این مدت سرو سامان دادن کارها بسیار سخت بود ولی نهایتا به ثمر نشست.
تعریف پروژه‌ای با عنوان باغ ایرانی
سید احمد محیط طباطبایی، رییس ایکوم ایران نیز در سخنانی گفت: در سال ۵۶ پس از افتتاح موزه هنرهای معاصر پروژه‌ای با عنوان باغ ایرانی تعریف شد که مسکوت ماند و در سال های ۸۱ و ۸۲ توسط جواهریان با ریاست وقت موزه هنرهای معاصر مطرح شد و مقرر گردید که نمایشگاه برگزار و مقالات علمی و پزوهشی در آن قرار گیرد.
وی افزود: در این راستا کار مشترکی بین میراث فرهنگی و هنرهای معاصر با برنامه ها ی پژوهشی و برگزاری نمایشگاه با همکاری تمامی افرادی که اسامی آن‌ها در کتاب هست به اجرا درآمد که دبیر علمی همایش نیز بر عهده دکتر میرفیندرسنکی بود.
وی گفت: بعد از تلاش یکساله این هیأت و جمع آوری مقالات قرار شد این کتاب در سال ۸۳ به چاپ برسد که متأسفانه به سرانجام نرسید و در نهایت امسال به همت پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری همزمان با برگزاری نمایشگاه گلگشت که رابطه گلگشت و باغ ایرانی را به نمایش می گذارد به چاپ رسید.
نمایشگاه «گلگشت ایرانی» با همکاری معاونت میراث فرهنگی، اداره کل موزه ها، پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، مجموعه میراث جهانی کاخ گلستان و ایکوم هفته گذشته در کاخ موزه گلستان گشایش یافت و تا ۲۶ آبان ماه دایر خواهد بود.
کتاب باغ ایرانی در برگیرنده مقالات نخستین همایش بین المللی آن در ۴۰۰ صفحه و به کوشش فریار جواهریان و فاطمه حیدری توسط انتشارات پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری منتشر شده است.