یکی از معدود رساله های مستقل در اخلاق پزشکی کتاب وصایای حکیم تالیف میرزا جعفر طبیب مشهدی است. این رساله را به خواهش شاگردش میرزا یحیی طبیب طبسی که سال ها نزد وی به تحصیل علم طب اشتغال داشته که در حقیقت آن را به بهترین شاگرد خویش چنانچه از محتوای کتاب بر می آید نوشته شده است. سال ها بعد منشی باشی که کتاب وی با عنوان «روزنامه خاطرات منشی باشی» نیز سال گذشته به چاپ رسید این وصیت نامه را نزد میرزا ابوالحسن طبیب فرزند میرزا یحیی طبیب مشاهده می‌کند و از وی می‌خواهد که این متن را ترجمه کند و یک نسخه در اختیار منشی باشی قرار دهد. منشی باشی عینا همان نسخه را در کتابش نقل می‌کند و سبب جاودانه شدن این کتاب می‌شود.
این نسخه تک نسخه و منحصر به فرد است. خطی عربی و فارسی آن ۱۵ صفحه بوده است و کتاب حاضر ۱۴۶ صفحه است. این کتاب اخیراً توسط انتشارات مرندیز مشهد منتشر شده است.
فهرست مطالب کتاب
مقدّمه هفت
فصل اوّل: معرّفی نسخه
مشخصات ظاهری نسخه ۳
نام کتاب ۴
مترجم و کاتب نسخه ۵
اهمیت نسخه ۵
فصل دوّم: زندگینامه مولّف و مترجم نسخه
میرزا جعفر طبیب مشهدی؛ نویسنده نسخه ۹
طبیب دارالشفاء ۱۱
رییس اطبّا ۱۱
کتاب‌های دیگر میرزاجعفر طبیب ۱۲
میرزاحسین فرزند میرزا جعفر ۱۳
میرزا یحیی طبیب طبسی ۱۴
فرزندان میرزا یحیی ۱۶
وفات میرزا یحیی ۱۷
شعر منشی باشی برای وفات میرزا یحیی طبیب ۱۸
برادران میرزا یحیی ۱۹
میرزا اسدالله جلیل الاطبّاء؛ نوه میرزا یحیی طبیب ۱۹
میرزا ابوالحسن؛ کاتب و مترجم نسخه ۲۱
فصل سوّم: تاریخچه اخلاق پزشکی
تعریف علم اخلاق پزشکی ۲۵
اخلاق پزشکی در تمدّن بین‌النهرین ۲۶
اخلاق پزشکی در مصر باستان ۲۷
اخلاق پزشکی در هند باستان ۲۷
اخلاق پزشکی در یونان باستان ۲۸
اخلاق پزشکی در ایران باستان ۲۹
اخلاق پزشکی از منظر اسلام ۳۰
تاریخچه رسائل اخلاق پزشکی در تمدّن اسلام و ایران ۳۳
فصل چهارم: متن عربی نسخه
مقدّمه ۴۱
حمدالله و مدح نبی (ص) و ائمّه المعصومین (ع) ۴۳
کتابۀ الوصیۀ سنّۀ حسنۀ من الاسلاف ۴۳
علل کتابۀ الوصیۀ ۴۴
تبیین کیفیّۀالتعامل الصحیح مع الاسرۀ المریض ۴۴
اسلوب التعامل الصحیح مع مریض غیرالمسلم ۴۵
اسلوب التعامل الصحیح مع مریض مسلم ۴۵
اوّل اجاراءات الطبیب ۴۶
متی جسّ النبض ۴۶
میّزات مکان المریض ۴۷
کیف تخبر المریض و اُسرته عن مرض ۴۷
لزوم الغایۀ بالمسائل الاقتصادی فی التجویز الدواء ۴۸
لاینبغی الاستراحۀ للطبیب ۴۸
یجب علی الطبیب حفظ اسرار المریض ۴۸
مراتب المداواۀ بالدواء ۴۸
تصرّف الطبیب فیالدواء المرکّب ۴۹
دور التجربۀ و القیاس فی التداوا ۵۰
کتابٌ آخر لمیرزا جعفر ۵۱
التغییرات الفصلیۀ و دور فی مداواۀ الامراض ۵۱
کیفیۀ التداوی بالأدویۀ المرکّبه ۵۲
کیفیّۀ التعامل مع مریض لایرجی تحسّنه ۵۴
کتاب آخر لمیرزاجعفر ۵۴
خاتمه ۵۵
فصل پنجم: ترجمه نسخه
حمد خدا؛ نعت پیامبر (ص) و مدح معصومین (ع) ۵۹
وصیتنامه نویسی؛ سنت نیکوی پیشینیان ۵۹
چرایی نگارش وصیتنامه ۶۱
تبیین چگونگی رفتار با خانواده بیمار ۶۲
شیوه برخورد صحیح با بیمار غیر مسلمان ۶۳
شیوه برخورد صحیح با بیمار مسلمان ۶۳
اولین اقدامات طبیب ۶۴
زمان ملاحظه نبض ۶۴
ویژگی‌های محیط مریض ۶۶
تبیین چگونگی گزارش دادن به بیمار و خانواده وی ۶۷
لزوم توجه به مسائل اقتصادی در تجویز دارو ۶۹
نباید طبیب استراحت کند ۷۰
لزوم حفظ اسرار بیمار ۷۰
مراتب تجویز دارو ۷۱
تصرّف طبیب در داروی مرکّب ۷۴
نقش تجربه و قیاس در درمان ۷۷
سخن از کتاب دیگری از میرزاجعفر ۷۸
چگونگی تجویز داروی ترکیبی ۸۰
چگونگی رفتار با بیماری که امیدی به بهبودی وی نیست ۸۳
سخن از کتاب دیگر میرزا جعفر ۸۳
خاتمه ۸۳
تصاویر ۸۵
ضمائم رسائل اخلاق پزشکی
سوگندنامه بقراط ۹۵
پندنامه علی بن عباس اهوازی ۹۹
سوگندنامه عسّاف ۱۰۵
مناجات ابن میمون ۱۰۹
کتابنامه ۱۱۳
فهرست‌های متن
نام‌ها ۱۲۳
جای‌ها ۱۲۶
گروه‌ها و قبایل ۱۲۷
کتاب‌ها ۱۲۸
آیات ۱۳۰
احادیث ۱۳۱
اشعار ۱۳۲
اطلاعات کتاب در سایت کتابخانه ملی ایران
سرشناسه : میرزا جعفر طبیب مشهدی، قرن ۶ق.
عنوان و نام پدیدآور : وصایای حکیم : وصیتنامه اخلاق پزشکی میرزا جعفر طبیب مشهدی خطاب به میرزا یحیی طبیب طبسی/ ترجمه ابوالحسن طبیب طبسی ؛ تحقیق و تصحیح مهدی‌یار علامی- محمد باقری.
مشخصات نشر : مشهد: انتشارات مرندیز، ۱۳۹۶.
مشخصات ظاهری : ۱۴۶ ص.
شابک : ۹۷۸-۶۰۰-۱۰۶-۵۴۰-۸
وضعیت فهرست نویسی : فیپا
موضوع : اخلاق پزشکی — متون قدیمی تا قرن ۱۴
موضوع : Medical ethics — Early works to ۱۸۰۰
شناسه افزوده : طبیب طبسی، میرزا ابوالحسن، مترجم
شناسه افزوده : علامی، مهدی‌یار، ۱۳۶۰ - ، محقق و مصحح
شناسه افزوده : باقری، محمد، ۱۳۶۹ - ، محقق و مصحح
رده بندی کنگره : R۷۲۴ /الف ۲و۶ ۱۳۹۶
رده بندی دیویی : ۱۷۴/۲
شماره کتابشناسی ملی : ۴۶۸۱۱۱۸
انتشار کناب «وصایای حکیم: وصیتنامه اخلاق پزشکی میرزا جعفر طبیب مشهدی»
تحقیق و تصحیح مهدی‌یار علامی- محمد باقری
شنبه ۳ تیر ۱۳۹۶
منبع:
اختصاصی مورخان
نظر شما
مورخان را در تلگرام دنبال کنید...
سایر مطالب
در تکاپوی ترسیم هویت ایرانی؛
دواخانه شورین! اصلاح قانون اساسی و انحلال سلطنت قاجار
تخته قاپوی عشایر
«مراد اریه» پدر کاشی و سرامیک ایران
فایدۀ تاریخ (تاریخ در ترازو)
دکتر کاظم خسروشاهی کارآفرینی از نسل ایران سازان
تاریخ آلترناتیو؛ ضرورت ها و ملاحظات
شورش های دهقانی؛ زمینه ساز نهضت فراگیر جنگل شدند!
«حسن نفیسی»؛ دولتمردی سخاوتمند در ایراد اتهام به رقیبان!
روایت تاریخ به انتخاب مورخ به سبک کلایدسکوپ