کمیت لنگ تاریخ غرب

مصائب رشته تاریخ غرب در ایران

علیرضا عسگری، کارشناس تاریخ جهان
ضرورت خوانش صحیح تاریخ غرب جهت برقراری بهتر تعاملات فرهنگی و سیاسی بر هیچ کس پوشیده نیست، اما همتی نیز در راستای پیشبرد این خوانش دیده نمی شود، شاید اکنون بهترین مکان برای علاقمندان به تاریخ غرب رشته تاریخ جهان دانشگاه بهشتی در پایتخت و در برخی دانشگاه های دیگر کشور باشد اما به راستی آیا این رشته پاسخگوی نیاز علاقمندان است؟ ...

شنبه ۱ آبان ۱۳۹۵
ضرورت خوانش صحیح تاریخ غرب جهت برقراری بهتر تعاملات فرهنگی و سیاسی بر هیچ کس پوشیده نیست، اما همتی نیز در راستای پیشبرد این خوانش دیده نمی شود، شاید اکنون بهترین مکان برای علاقمندان به تاریخ غرب رشته تاریخ جهان دانشگاه بهشتی در پایتخت و در برخی دانشگاه های دیگر کشور باشد اما به راستی آیا این رشته پاسخگوی نیاز علاقمندان است؟ از واژه مصائب بهره می برم چرا که محدودیت های پیش روی دانشجو حقیقتا به مصیبت می مانند.
اول آن که با وجود اینترنت همچنان دسترسی به بسیاری از منابع و مآخذ این رشته ناممکن است هم بدلیل حقوق مولف و ناشر و هم بدلیل هزینه بالای خرید اینترنتی. شاید اگر اهل جست و جوی های وسیع اینترنتی باشید دست تان به جایی بند شود اما همچنان منابع کار شما به عنوان یک مورخ محدود و لذا دانش شما نیز خرد است. چه بسیار مجلات بروز تاریخی و تخصصی که به دست ما نمی رسند (حتی در زمینه تاریخ ایران چه رسد به اروپا) و حتی چه بسیار کتب قدیمی و مرجع مانند تواریخ نگاشته شده در قرون وسطی و قرون جدید که ما با آن ها آشنایی نداریم. حتی دسترسی به آثار کلاسیک نیز دشوار است و نیازمند پرداخت وجهی اینترنتی که شاید به دلیل مسائل پرداخت های بین بانکی بین المللی برای دانشجوی بی بضاعت مقدور نباشد.
دوم آن که ما متخصص تاریخ غرب یا در واقع غرب شناس یا اروپا شناس نداریم ( حداقل در دپارتمان های تاریخ پایتخت) و استادان بزرگوار فعلی با مجاهدت شخصی به مرتبه تدریس واحدهای تاریخ غرب رسیده اند. اما مهم است زیرا متخصص هر دوره یا بهتر بگویم تاریخ، روش شناسی خاصی را می آموزد. از منظر روش شناسی تاریخ غرب ما صفر هستیم و نمی دانیم تفاوت خوانش تاریخ باستان با قرون وسطی چیست، بگذریم که حتی منبع شناسی هم در این حوزه نداریم.
سوم آن که بضاعت این رشته تنها در حد کارشناسی ارشد است و دانشجو بلاتکلیف می ماند دکتری را چه کنم؟ به گرایش علوم سیاسی بروم؟ اگر یونان یا روم باستان کار کرده ام وارد گرایش ایران باستان شوم؟ پایان نامه ام را قرون وسطی یا عصر روشنگری کار کنم تا بتوانم وارد گرایش ایران اسلامی یا اسلام شوم؟ چه تسهیلاتی برای بورسیه کردن دانشجویان تاریخ جهان (غرب) وجود دارد؟ چرا با دعوت از استادان متخصص یا بورسیه کردن دانشجویان برای مقطع دکتری سعی نمی شود مقطع دکتری این رشته نیز ایجاد شود؟ این بلاتکلیفی خطرناک و حتی می تواند نومید کننده باشد و همچون مانع سختی مقابل دانشجویان تاریخ جهان ایستاده است.
چهارم آن که اصولا هدف از گرایش تاریخ جهان (غرب) چیست؟ صرف ارضای علاقه عده ای از دانشجویان یا کمک به شناخت تاریخ غربی که اکنون هژمونی برای خود برپا کرده و نیاز داریم تا متخصصان بومی تاریخ غرب به ما در یافتن رهیافت های فرهنگی و اجتماعی درست در برابر فرهنگ غرب کمک کنند؟ در واقع بازار کار فارغ تحصیلان تاریخ غرب کجاست؟
و پنجم آن که چند مجله تخصصی در حوزه تاریخ جهان یا غرب وجود دارد که دانشجویان با فراغ بال بتوانند در آنها مقاله منتشر کنند؟
اینها مواردی بود از مصائب تاریخ اروپا خوانی در ایران که دانشجو را بشدت به چالش می کشد.
منبع: اختصاصی مورخان
نظر شما