یک سند تاریخی در رابطه با خلیج فارس

بخش خاورمیانه وزارت خارجه بریتانیا

دکتر مجید تفرشی، تاریخنگار و سندپژوه
لازم به ذکر است که تا اواخر دهه ١٩٦٠ میلادی، در اغلب قریب به اتفاق مکاتبات رسمی بریتانیایی صرفا از نام صحیح تاریخی، رسمی و قانونی خلیج فارس استفاده می شده و نیازی به این گونه بخشنامه ها نبوده است. اگرچه همین سند حاضر نیز موید اصالت نام واقعی این آبراه همیشه پارسی است...

پنجشنبه ۱۴ بهمن ۱۳۹۵
دریافت فایل
بخشنامه محرمانه راهنمای بخش خاورمیانه وزارت خارجه بریتانیا به مقامات رسمی به تاریخ هشتم مه ١٩٧٨/ ١٨ اردیبهشت ١٣٥٧ درباره به کار بردن نام درست، برای خلیج فارس
لازم به ذکر است که تا اواخر دهه ١٩٦٠ میلادی، در اغلب قریب به اتفاق مکاتبات رسمی بریتانیایی صرفا از نام صحیح تاریخی، رسمی و قانونی خلیج فارس استفاده می شده و نیازی به این گونه بخشنامه ها نبوده است. اگرچه همین سند حاضر نیز موید اصالت نام واقعی این آبراه همیشه پارسی است:
«وزارت خارجه و مشترک المنافع، لندن SW۱A ۲AH، ٨ مه ١٩٧٨
نامگذاری خلیج فارس
یک- قصد این بخشنامه جلب توجه مخاطبان وسیعتر به راهنمای بخشنامه 'O' ۳۲۵/۷۴ وزارت خارجه و مشترک المنافع (وزارت کشور A' ۱۳۷/۷۴', به تاریخ ٢٠ سپتامبر ١٩٧٤ است. حوادث اخیر نشان داده که از حساسیت ایرانیان در نامیدن خلیج فارس، کاسته نشده است.
دو- نام انگلیسی صحیح این قلمرو آبی ، <خلیج فارس> است. به کار بردن هر عنوان دیگری، توهین جدی به ایرانیان است و نشان داده که به قراردادها و مذاکرات با ایران لطمه زده است. دولتهای عرب آماده پذیرش عبارت <خلیج> هستند. (گرچه آنان <خلیج عربی> را ترجیح می دهند.)
سه- دلیلی وجود ندارد که گرایش عمومی به <خلیج> بدون پسوند نتواند در استفاده رسمی روزمره منعکس شود. ولی مهم است که در مکاتبات با شرکتها و سازمانهای دولتی ایران، یا در مواقعی که ممکن است این اشتباه رخ دهد که منظور کدام خلیج است و یا زمانی که حذف پسوند ممکن است به تغییر عامدانه سیاست [بریتانیا] تعبیر شود، باید استفاده از عبارت <خلیج فارس>ادامه یابد. در این شرایط، راهنمای عمومی این است که یک بار <خلیج فارس> استفاده شود و سپس، <خلیج> به کار برده شود. با این همه، ممکن است در برخی مقولات خاص عربی، با توجه به هر گونه واکنش ایرانیان، در حذف صفت <فارس> احتیاط کرد.
چهار- از عبارت <خلیج عربی> *هرگز*(١) نباید استفاده شود.
بخش خاورمیانه»
١- تاکید در اصل سند است
اصل سند به مطلب ضمیمه شده است
منبع: اختصاصی مورخان
نظر شما