نشست «تاریخ شفاهی به مثابه تاریخ» برگزار شد.

نقد و بررسی کتاب سنت شفاهی به مثابه تاریخ

در نشست نقد و بررسی کتاب سنت شفاهی به مثابه تاریخ عنوان شد: علیرضا کمری، پژوهشگر حوزه هنری با بیان معانی لغوی سنت، سنن شفاهی را برآمده از تجربه زیسته انسان¬ها دانست که در فرآیند روابط اجتماعی، شکل می¬گیرند و در زمان و مکان می¬زیند، اشاره کرد که سنت شفاهی هم به عنوان رویکرد و هم داده، در گذشته در فواصل ده¬ها و سده¬ها اتفاق می¬افتاد؛ اما در دوران معاصر به ساعت و دقیقه تقلیل پیدا کرده است. از این رو ترجمه این کتاب خدمت بزرگی است و بسیار اهمیت دارد...

سه‌شنبه ۲۹ آبان ۱۳۹۷
غلامرضا عزیزی رئیس پژوهشکده اسناد با اشاره به این که هنوز در بحث سنت شفاهی آثار شایسته و بایسته و کافی به زبان فارسی وجود ندارد؛ بیان داشت نزدیکی مرزهای خاطره¬نگاری، خاطره¬نویسی، زندگی¬نامه¬نویسی، سنت شفاهی و فولکور با تاریخ¬شفاهی باعث شده که در سال¬های اخیر آثار خاطره¬نگاری با عنوان تاریخ¬شفاهی شناخته شوند؛ اما اخیراً نیز فولکور به اشتباه با مقوله تاریخ¬شفاهی در حال خلط شدن است و این کتاب، یک متن منسجم در ارتباط با سنت¬شفاهی است.
فرهاد نام¬برادرشاد مترجم کتاب با بیان مشکلات ترجمه در متن¬هایی که به مبانی نظری می¬پردازند و این که کتابی منسجم در حوزه سنت¬شفاهی به زبان فارسی وجود ندارد با طرح این پرسش که بسیار با اهمیت است بدانیم موضوع سنت¬شفاهی چیست؟، روش استفاده از این دست منابع چگونه است؟ و چرا باید سنت¬شفاهی را به عنوان یک منبع قابل استناد دانست؟ بیان داشت هم¬اکنون هم، یک نقل قول از فردی به فرد دیگر بسیار متفاوت خواهد شد و این سبب شده است تا سنت¬شفاهی حوزه پیچیده و مهمی در استنادات تاریخی باشد. مترجم، این کتاب را در راستای نحوه ثبت و ضبط سنن شفاهی، نحوه باورپذیری و روش¬شناسی تاریخی سنت شفاهی مهم دانست و با تمایز بین داده¬های مکتوب و رسمی و داده¬های شفاهی، سنت شفاهی را منعکس کننده فرهنگ، آداب و رسوم، روحیات، شوخی¬ها، حماسه¬ها و سایر مسائل مردم دانست که به سختی می¬توان در آثار مکتوب بدان¬ها دست یافت و سنت¬شفاهی می¬تواند نه به عنوان منبع مرجع بلکه به عنوان منبع کمکی در تائید یا رد دیگر منابع استفاده شود. وی در معرفی جان وانسینا نویسنده کتاب بیان داشت که بیش از چهل مقاله در حوزه سنت-شفاهی نوشته است و او را به عنوان یکی از مهمترین بنیانگذاران و پایه¬گذاران مطاله سنت شفاهی آفریقا می¬دانند.
علیرضا کمری، پژوهشگر حوزه هنری نیز با بیان معانی لغوی سنت، سنن شفاهی را برآمده از تجربه زیسته انسان¬ها دانست که در فرآیند روابط اجتماعی، شکل می¬گیرند و در زمان و مکان می¬زیند، اشاره کرد که سنت شفاهی هم به عنوان رویکرد و هم داده، در گذشته در فواصل ده¬ها و سده¬ها اتفاق می¬افتاد؛ اما در دوران معاصر به ساعت و دقیقه تقلیل پیدا کرده است. از این رو ترجمه این کتاب خدمت بزرگی است و بسیار اهمیت دارد؛ زیرا ما بین سنت و مدرنیته قرار گرفته¬ایم و سنت شفاهی مساله¬ای جدی در حوزه علوم انسانی است. سنت در یک معنا، بازمانده¬هایی از باورها، کنش¬ها و هنجارهایی است که از گذشته و گذشتگان به اکنون و اکنونیان رسیده است. او با برشمردن تلقی¬های سنت شفاهی، بیان داشت که این نوع از کتاب¬ها در ارائه راهکارهای شناخت سنن شفاهی و نحوه استفاده از آن¬ها راهگشا خواهد بود.
حشمت¬الله عزیزی نیز مطالب خود را در دو بخش نوگرایی در تاریخ¬نگاری و نقد و بررسی کتاب ارائه دادند. وی با بیان داشت در این نوگرایی بسیاری از موخان، از تاریخ برای هویت¬بخشی استفاده می¬کنند. در بحث نوگرایی تاریخ¬نگاری آفریقا دو گرایش عمده وجود دارد که نخستین آن نوگرایی براساس پان آفریقائیسم است و بعد از کنفرانس صلح پاریس شکل می¬گیرد. گرایش دوم در تحول تاریخ¬نگاری آفریقا؛ تاریخ¬نگاری بر پایه اسلام بود که هدف آن، این بود اسلام را محرک آفریقا جهت مقابله با استعمار قرار بدهند. آغاز تاریخ¬نگاری با رویکرد سنت شفاهی در آفریقا به اوایل دهه ۱۹۶۰ برمی¬گردد و درواقع نماینده و پیشگام این روش را باید جان وانسینا مولف کتاب حاضر دانست. در بخش دوم؛ عزیزی با بیان اینکه کتاب سنت شفاهی به مثابه تاریخ، یکی از مهمترین کتاب¬ها در حوزه روش¬شناسی سنت شفاهی است، به پاره¬ای از ایرادات تایپی کتاب پرداخت.
دیدگاه

کیومرث مرادى جورابى
سلام تشکیل این جلسات در کجا اطلاع رسانى میشود؟
چهارشنبه ۸ بهمن ۱۳۹۹ ساعت ۲۲:۲۴
نظر شما