انتشار کتاب «کتاب توسعه و بازار در برابر پوپولیسم»

با نگاهی به تجربه حکومت آلنده در شیلی

کتاب «توسعه و بازار در برابر پوپولیسم» (نگاهی به تجربه شیلی) نوشته نجات بهرامی، توسط نشر انتخاب به قیمت ۱۰ هزار تومان روانه بازار نشر شد.
بهرامی (نویسنده کتاب) در مقدمه کوتاهی بر کتاب یاد شده می نویسد: «اکثر مدافعان آلنده با استناد به انتخابات سال ۱۹۷۰ آلنده را فردی دموکرات و دولت وی را برآمده از یک انتخابات دموکراتیک می نامند اما به اقدامات ضد دموکراتیک آلنده که از فردای انتخاب وی آغاز شد ، اشاره ای نمی کنند. در همایش های حزب مدافع آلنده نیز به صراحت بر عبور از قانون اساسی و تضاد دموکراسی با برنامه ها و اهداف حزب تاکید می شد و دموکراسی را تنها ابزاری برای به چنگ آوردن قدرت به منظور اجرای برنامه های سوسیالیستی تعبیر می کردند . ادوارد فری مونتالو رییس جمهور قبلی شیلی که در به قدرت رسیدن آلنده نقش پررنگ داشت و از متحدان وی به شمار می رفت ، بعدها دوران حکومت وی را کاروان جنون نامید و حتی در میانه راه از وی جدا شده و به دشمنان او پیوست و از کودتا بر علیه او حمایت کرد. طرفداران آلنده به صراحت قواعد دموکراتیک را به سخره گرفته و رویه ای تهاجمی در پیش گرفته بودند. در ۲۲ آگوست ۱۹۷۳ مجلس نمایندگان به این نتیجه رسیدند که رژیم آلنده به طور فراگیرعناصر اساسی و جایگاه قانون را نابود کرده است. در این روز قطعنامه‌ای درمجلس نمایندگان شیلی در ارتباط با برنامه های مخرب آلنده صادر شد که در آن دولت آلنده به کنترل یک جانبه تلویزیون و رسانه ها،تلاش برای پایمال کردن نظام قانونی کشور،عدم اجرای تصمیمات قضایی که علیه طرفدارانش اتخاذ شده است،وارد کردن فشار اقتصادی علیه رسانه‌های منتقد خود، تحویل سلاح به طرفداران حزب سوسیالیست،سرکوب غیر قانونی کارگران معدن،تلاش برای ایجاد پلیس و ارتش مخصوص و وابسته به خود و نیز جلوگیری غیر قانونی از مهاجرت اتباع شیلی به خارج از کشور متهم شده بوده بود. دیوان عالی کشور نیز قبل از این به خاطر نقض مکرر نظام حقوقی و تشریفات قضایی دولت آلنده را محکوم کرده بود.با این وجود افرادی که برای از دست رفتن دموکراسی نوحه سرایی می کنند ، اشاره ای به این اقدامات آلنده نداشته و ظاهرا تنها انتخابات و اقدام دموکراتیک تاریخ شیلی را انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۹۷۰ می دانند».
...
شنبه ۲۵ آذر ۱۳۹۶
نجات بهرامی (نویسنده کتاب) در مقدمه کوتاهی بر کتاب یاد شده می نویسد:

«اکثر مدافعان آلنده با استناد به انتخابات سال ۱۹۷۰ آلنده را فردی دموکرات و دولت وی را برآمده از یک انتخابات دموکراتیک می نامند اما به اقدامات ضد دموکراتیک آلنده که از فردای انتخاب وی آغاز شد ، اشاره ای نمی کنند. در همایش های حزب مدافع آلنده نیز به صراحت بر عبور از قانون اساسی و تضاد دموکراسی با برنامه ها و اهداف حزب تاکید می شد و دموکراسی را تنها ابزاری برای به چنگ آوردن قدرت به منظور اجرای برنامه های سوسیالیستی تعبیر می کردند . ادوارد فری مونتالو رییس جمهور قبلی شیلی که در به قدرت رسیدن آلنده نقش پررنگ داشت و از متحدان وی به شمار می رفت ، بعدها دوران حکومت وی را کاروان جنون نامید و حتی در میانه راه از وی جدا شده و به دشمنان او پیوست و از کودتا بر علیه او حمایت کرد. طرفداران آلنده به صراحت قواعد دموکراتیک را به سخره گرفته و رویه ای تهاجمی در پیش گرفته بودند. در ۲۲ آگوست ۱۹۷۳ مجلس نمایندگان به این نتیجه رسیدند که رژیم آلنده به طور فراگیرعناصر اساسی و جایگاه قانون را نابود کرده است. در این روز قطعنامه‌ای درمجلس نمایندگان شیلی در ارتباط با برنامه های مخرب آلنده صادر شد که در آن دولت آلنده به کنترل یک جانبه تلویزیون و رسانه ها،تلاش برای پایمال کردن نظام قانونی کشور،عدم اجرای تصمیمات قضایی که علیه طرفدارانش اتخاذ شده است،وارد کردن فشار اقتصادی علیه رسانه‌های منتقد خود، تحویل سلاح به طرفداران حزب سوسیالیست،سرکوب غیر قانونی کارگران معدن،تلاش برای ایجاد پلیس و ارتش مخصوص و وابسته به خود و نیز جلوگیری غیر قانونی از مهاجرت اتباع شیلی به خارج از کشور متهم شده بوده بود. دیوان عالی کشور نیز قبل از این به خاطر نقض مکرر نظام حقوقی و تشریفات قضایی دولت آلنده را محکوم کرده بود.با این وجود افرادی که برای از دست رفتن دموکراسی نوحه سرایی می کنند ، اشاره ای به این اقدامات آلنده نداشته و ظاهرا تنها انتخابات و اقدام دموکراتیک تاریخ شیلی را انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۹۷۰ می دانند».

فصل اول کتاب به ارتباط رشد اقتصادی با گذار به دموکراسی اختصاص دارد و در این فصل به تئوریهای مشهوری که مبیّن عاملیت شکوفایی اقتصادی در گذار به توسعه سیاسی هستند اشاره شده است و دیدگاههای میلتون فریدمن ، مارتین لیپست و ... مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. در فصل دوم به تاریخ سیاسی اجتماعی شیلی از ابتدا تا روی کار آمدن آلنده پرداخته شده است و ثبات و آرامش این کشور و وجود کثرت گرایی در نیمه نخست قرن بیستم را مولفه هایی می داند که شیلی را از همسایگانش در آمریکای لاتین متمایز می کند و آن را در ردیف برخی کشورهای اروپای غربی می نشاند. اما این کشور با ثبات در دهه ۶۰ درگیر تحرکات منبعث از گسترش مارکسیسم می شود و حزب دموکرات مسیحی که جناح چپ نیرومندی در دل خود داشت، به اصلاحات ارضی و مصادره برخی زمینهای کشاورزی مشغول می شود و زمینه را برای روی کار آمدن آلنده آماده می کند. به قدرت رسیدن آلنده نقطه آغاز درگیری طبقات اجتماعی در شیلی و از هم گسیختن شیرازه سیاسی و اجتماعی این کشور بود. نویسنده در این بخش همچنین به اقدامات و برنامه های سالوادور آلنده اشاره کرده و آنها را عامل ورشکستگی اقتصادی شیلی و ظهور تورم افسارگسیخته در این کشور قلمداد کرده است. این فصل با شرح کودتای پینوشه و خودکشی آلنده به پایان می رسد.

در فصل بعد به سرکوب گسترده معترضان و نیز برنامه های دولت نظامی برای ترمیم اقتصاد شیلی می پردازد و ماجرای فریدمن و پسران شیکاکو و تاثیری که آنها در اقتصاد این کشور بر جای نهادند ، شرح داده می شود. شاخص های اقتصادی مختلف و تفاوت این شاخصها با دوران قبل از دولت نظامی و وضعیت تورم و اشتغال و تجارت خارجی و در نهایت میزان وابستگی به صنعت مس از دیگر مطالبی است که در این فصل به آنها پرداخته شده است.

این کتاب کوچک و کم حجم در نهایت به دلایلی اشاره می کند که به زعم نویسنده می تواند باعث تغییر نگاه منتقدان و روشنفکران به مفاهیمی چون دموکراسی و دیکتاتوری شود و با مثالهایی از کشورهای مختلف دنیا به این نکته اشاره می کند که چرا دیکتاتورهایی چون فیدل کاسترو با وجودی که جنایات آنها کمتر از پینوشه نبود و دستاورد آنها هم چیزی غیر از فقر و عقب ماندگی کشورهایشان نیست ، از گزند انتقادات روشنفکران مصون مانده‌اند اما ماجرای شیلی به معیار حق و باطل و آوردگاه خیر و شر تبدیل شده است؟
کتاب «توسعه و بازار در برابر پوپولیسم» (نگاهی به تجربه شیلی) نوشته نجات بهرامی، توسط نشر انتخاب به قیمت ۱۰ هزار تومان روانه بازار نشر شد.
نظر شما